مخالفان برجام بدیلی برای برجام ندارند

مشروح گفتگوی خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری آنا با داریوش قنبری به شرح زیر است؛

به نظر شما برجام چه تاثیری در روابط دیپلماتیک کشور ما بر جا گذاشته‌است؟

برجام یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های دولت آقای روحانی بوده‌است. اول از همه در اهمیت و دستاورد برجام همین بس که تمامیت ارضی کشور نجات پیدا کرد و کسی دیگر جرئت ندارد که از گزینه نظامی روی میز علیه ایران حرف بزند. دوم هم اینکه با برجام به‌نوعی اقتدار ما مجدداً بازیابی شد. اگرچه من سایر مؤلفه‌های قدرت کشور را نفی نمی‌کنم اما اگر برجام نبود، آن مولفه‌ها هم تحت تأثیر سلطه‌ای قرار می‌گرفتند که شرایط سیاسی در دنیا علیه ما ایجاد کرده‌بود. در آن شرایط نمی‌توانستیم از یوغ مولفه‌هایی که تحت تاثیر آن فضای سیاه ایجاد شده‌بود رهایی یابیم. اما الان در سایه برجام به خوبی می‌توانیم از سایر مؤلفه‌های قدرت اقتصادی و نظامی استفاده کنیم.

اما با وجود همه این دستاوردها هنوز افرادی هستند که به آن انتقاد می‌کنند. نظر شما درباره ابن انتقادات که از سوی برخی گروه‌های تندرو نسبت به برجام می‌شود چیست؟

باوجود همه مسائلی که با برجام مطرح است و مخالفان هم به آن اشاره می‌کنند باید بگویم که ما هیچ بدیلی برای برجام نداریم. در اهمیت برجام همین بس که ما را از فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد خارج کرد و بهانه را از دست دشمنان ملت ایران برای تحریم‌های بیشترو اعمال ماده 42 منشور و حمله مستقیم نظامی گرفت. مخالفان صرفاً حمله کردند و نگفتند به جای برجام چه اتفاقی باید رخ می‌داد؟ آنها نمی‌گفتند که اگر برجام نباشد کشور چه‌طور از فصل هفت منشور خارج شود، چطور از تحریم‌ها رهایی یابد و تمامیت ارضی‌اش را چهور حفظ کند؟ آنها صرفاً نگاه سلبی داشتند و نتوانستند بدیلی ارائه دهند. بنابراین برجام آخرین شانسی برای ما بود که به خوبی مدیریت شد.

این منتقدان اعتقاد داشتند ایران به اروپایی و آمریکایی‌ها امتیازهای زیادی داده‌است. آیا این درست بود؟

در انتخابات آمریکا ترامپ معتقد بود آمریکا امتیاز زیادی به ایرانی‌ها داده‌ و امتیاز چندانی را به‌دست نیاورده‌است. این نشان هوش و ذکاوت دستگاه دیپلماسی ما است که توانسته این امتیازها را بگیرد. امروز کشور در سایه برجام مشکلات سیاست خارجه خود را حل می‌کند و این هم مسیری برای بهبود شرایط اقتصادی کشور است. چراکه هدف اصلی این بود که از این طریق و در تنگناها گشایشی ایجاد شود.

آیا برجام در یک سال توانسته تاثیری در نقش ایران در منطقه بگذارد؟

با برجام نه‌تنها تحریم‌های ظالمانه برداشته‌شد بلکه کشور به‌عنوان بازیگر فعال منطقه‌ای امروز به ایفای نقش می پردازد. موفقیت‌هایی که امروز در منطقه حاصل‌شده نتیجه برجام به حساب می‌آید. کشور درصورتی‌ دوباره به‌نظام بین‌الملل برگشته‌ که قبلا دشمنان تلاش می‌کردند ایران را تهدیدی علیه نظام بین‌الملل و تحت عنوان کشوری یاغی طرد کنند. الحمدالله ایران امروز یکی از کشورهای پرقدرت منطقه‌ای و مؤثر در نظام بین‌الملل است که به ایفای نقش می‌پردازد.

آیا یک سال زمان کافی برای ارزیابی نتایج اقتصادی برجام است؟

مخالفانی که با گذشت یک سال از اجرای برجام انتظار دارند معجزه شده‌باشد غیرمنطقی فکر می‌کنند. با این حال به نظر من همین امروز هم تأثیر مثبت خود را گذاشته‌است. اگر برجام نبود ما برای واردات مایحتاج اساسی‌مان با مشکلات جدی روبرو بودیم. اگرچه من هم قبول دارم مشکلات اقتصادی وجود دارد اما نقطه امیدوارکننده این است که با عادی شدن سیاست‌های ایران ما می‌توانیم در مسیر حل مشکلات اقتصادی قدم برداریم. این دستاورد برجام است که برای ما حاصل شده و درمجموع جزء همان مقاصدی است که اهداف اصلی ورود به مذاکرات را تشکیل می‌داد و امروز هم در این مسیر حرکت می‌شود. در کل شرایط خوبی داریم: کشوری که روزی تحریم بود و مخالفان و دشمنان می‌خواستند ما را به عنوان دشمن نظم بین‌الملل نشان دهند تغییر کرده طوری که آمریکایی که ما را تحت فشار قرار داده‌بود با ما مبادله تجاری می‌کند، هواپیما می‌فروشد و این‌ها همه نتیجه برجام است.

برخی از آثار برجام مانند خروج از فصل هفتم منشور سازمان ملل متحد، ممکن است برای مردم قابل‌لمس نباشد به نظر شما باید چه کرد که مردم هم به آن واقف شوند؟

این وظیفه روشنفکران است که با انجام رسالت خود به رسیدن به این هدف کمک کنند و برای مردم آن را تشریح دهند. البته من گمان می‌کنم که مردم هم متوجه این موضوع‌ها هستند. آن افرادی هم که دارای آگاهی‌های سیاسی بالایی نیستند باید از سوی نخبگان و رسانه‌ها مورد آموزش و در جریان رویدادهای سیاسی قرار بگیرند.

اگر برجام نبود چه اتفاقی برای کشور ما رخ می‌داد؟

ماده 42 منشور سازمان ملل اعمال می‌شد و ما به سمت حمله نظامی از سوی دشمنانمان پیش می‌رفتیم. گسترش تحریم‌ها یکی دیگر از آثار آن بود. همچنین رفت‌وآمدهای دیپلماتیک ما نیز هیچ‌گاه مشابه وضعیتی که امروز تجربه می‌کنیم نمی‌شد.